افتادگی دریچه میترال که به آن نرمی دریچه، سندرم کلیک-سوفل، سندرم بارلو، دریچه میترال بالونی یا سندرم دریچه فلاپی نیز گفته میشود؛ برآمدگی یک یا هر دو لت دریچه میترال به سمت دهلیز چپ در هنگام انقباض قلب است. در پرولاپس دریچه میترال، لتها بزرگ و کشیده شده و به سمت داخل دهلیز چپ کشیده میشوند، گاهی اوقات در طی سیستول رها شده و ممکن است باعث بازگشت مقداری خون به داخل دهلیز چپ شوند.
افتادگی دریچه میترال چیست؟
درافتادگی دریچه میترال، بخشی از دریچه میترال به صورت شل به عقب، به سمت دهلیز چپ میلغزد. این اتفاق زمان انقباض عضله اصلی قلب -بطن چپ- در طی هر ضربان قلب میافتد. افتادگی دریچه میترال با تنگی دریچه میترال متفاوت است. در تنگی دریچه میترال، دریچه میترال سفت و تنگ شده است؛ ولی در افتادگی دریچه میترال، دریچه به دلیل اندازه غیرطبیعی یا آسیب بافتی با هربار انقباض قلب به سمت عقب میلغزد. در اکثر افراد مبتلا به افتادگی دریچه میترال، علت آن ناشناخته است.
افتادگی دریچه میترال میتواند سابقه خانوادگی داشته باشد. همچنین میتواند ناشی از بیماری بافت همبند باشد.
نارسایی میترال (برگشت خون به عقب)، در صورت وجود، در اغلب موارد خفیف است. این نارسایی ممکن است منجر به سوفل (صدای غیرطبیعی در قلب به دلیل جریان خون متلاطم) شود.
تخمین زده می شود که افتادگی دریچه میترال در حدود 3 درصد از جمعیت رخ میدهد.
انواع افتادگی دریچه میترال چیست؟
در افرادی که افتادگی دریچه میترال دارند، دریچه میترال به صورتهای زیر میتواند غیرطبیعی باشد:
• لتهای دریچه ممکن است خیلی بزرگ و ضخیم باشند.
• لتهای دریچه ممکن است شل باشند: بافت لتها و رباطهای نگهدارنده آنها بیش از حد کشیده شده و قسمتهایی از دریچه شل شده یا به داخل دهلیز برمیگردد.
• دهانه دریچه ممکن است کشیده شود.
این مشکلات میتواند دریچه را از ایجاد یک سد محکم در برابر بازگشت خون باز دارد. دریچههای برخی افراد بیش از یک مشکل دارد.
علائم افتادگی دریچه میترال چیست؟
تپش قلب
درد قفسه سینه
تنگی نفس هنگام فعالیت
تورم پاها
احساس ضعف و خستگی
افتادگی دریچه میترال با علائم دیگری نیز همراه است:
• ضربان قلب سریع که تپش قلب نامیده میشود.
• تنگی نفس، به ویژه هنگام فعالیت
• سرگیجه
• از حال رفتن یا غش کردن، معروف به سنکوپ
• پانیک و اضطراب
• بی حسی یا گزگز دست و پا
وقتی این علائم با هم اتفاق میافتند، گاهی سندرم افتادگی دریچه میترال نامیده میشود. با این حال، متخصصان نمیدانند که آیا افتادگی دریچه میترال به خودی خود باعث بروز این علائم میشود یا نه. از آنجا که این علائم و افتادگی دریچه میترال هردو بسیار شایع هستند، اغلب میتوانند به طور تصادفی با هم بروز کنند.
عوامل خطر بروز افتادگی دریچه میترال
افتادگی دریچه میترال، افراد در هر سنی و از هر دو جنس را درگیر میکند و با افزایش سن خطر ابتلا به این بیماری افزایش مییابد.
شرایط خاصی با افتادگی دریچه میترال همراه است، از جمله:
• سابقه تب روماتیسمی
• اختلالات بافت همبند، مانند سندرم مارفان یا سندرم Ehlers-Danlos
• بیماری گریوز
• اسکولیوز و سایر مشکلات اسکلتی
• برخی از انواع دیستروفی عضلانی
عوارض افتادگی دریچه میترال
عوارض افتادگی دریچه میترال نادر است و غالباً به دلیل برگشت خون از دریچه میترال ایجاد میشوند. برگشت خون از دریچه میترال بیشتر در مردان و افرادی که فشار خون بالا دارند، دیده میشود. افرادی که برگشت خون شدید دارند ممکن است برای جلوگیری از عوارض به جراحی ترمیم یا تعویض دریچه نیاز داشته باشند.
برگشت خون از دریچه میترال باعث جریان خون از بطن چپ به داخل دهلیز چپ میشود. خون حتی میتواند از دهلیز به داخل ریهها برگردد و باعث تنگی نفس شود.
برگشت خون باعث کشیدگی عضلات دهلیز و بطن میشود. با گذشت زمان، این کشیدگی میتواند منجر به آریتمی شود. برگشت خون همچنین خطر آندوکاردیت عفونی را افزایش میدهد.
آریتمی
آریتمیها مشکلاتی در میزان ضربان قلب یا ریتم آن هستند. انواع شایع آریتمیها بیضرر هستند. آریتمیهای دیگر مانند آریتمیهای بطنی میتوانند جدی یا حتی تهدیدکننده حیات باشند.
اگر ضربان قلب خیلی کند، خیلی سریع یا نامنظم باشد، قلب نمیتواند خون کافی را به بدن پمپ کند. کمبود جریان خون می تواند به مغز، قلب و سایر اندامها آسیب برساند.
یک آریتمی دردسر ساز که افتادگی دریچه میترال ایجاد میکند، فیبریلاسیون دهلیزی است. در فیبریلاسیون دهلیزی، دیواره دهلیزها به جای ضربان معمول، لرزان میشوند. در نتیجه، دهلیزها قادر نیستند خون را به شکلی که باید در بطنها پمپاژ کنند.
فیبریلاسیون دهلیزی آزار دهنده است اما بندرت تهدید کننده زندگی است، مگر اینکه دهلیز خیلی سریع منقبض شود و یا لخته خون در دهلیز ایجاد شود. امکان لخته شدن وجود دارد زیرا مقداری از خون به جای ریختن به بطنها، در دهلیزها جمع میشوند. اگر لخته خون از طریق جریان خون از دهلیز رد شود، میتواند به مغز برسد و باعث سکته مغزی شود.
عفونت دریچه میترال
لت دریچه میترال تغییر شکل یافته، میتواند باکتریهای موجود در خون را جذب کند. باکتریها به دریچه متصل شده و میتوانند باعث عفونت جدی به نام اندوکاردیت عفونی شوند. علائم و نشانههای عفونت باکتریایی شامل تب، لرز، بدندرد و سردرد است.
اندوکاردیت عفونی اغلب اتفاق نمیافتد، اما اگر اتفاق بیفتد، خطرناک است. افتادگی دریچه میترال شایعترین بیماری قلبی است که افراد را در معرض خطر این عفونت قرار میدهد.
اگر افتادگی دریچه میترال دارید، می توانید برای جلوگیری از اندوکاردیت عفونی اقداماتی انجام دهید. از جمله، دندانهای خود را به طور مرتب نخ بکشید و مسواک بزنید؛ زیرا عفونتهای لثه و پوسیدگی دندان میتواند باعث این عفونت شود.
درمان افتادگی دریچه میترال
افتادگی دریچه میترال برای اکثر افراد مشکلی ایجاد نمیکند، بنابراین معمولاً نیازی به درمان نیست.
افرادی که به دلیل افتادگی دریچه میترال دچار نارسایی شدید میترال میشوند، اغلب جراحی ترمیم یا تعویض دریچه میتواند برایشان مفید باشد. برای افرادی که علائم نارسایی احتقانی قلب ناشی از افتادگی دریچه میترال همراه با نارسایی میترال دارند، معمولاً جراحی بهترین روش درمانی است.
اگر در اکوکاردیوگرام هیچگونه نارسایی میترال وجود نداشته باشد، علائم افتادگی دریچه میترال به ندرت خطری ایجاد میکنند. بهترین درمان برای هر فرد متفاوت است و میتواند شامل موارد زیر باشد:
• داروها: مسدود کنندههای بتا، که داروهایی برای کاهش ضربان قلب هستند، ممکن است در افرادی که دچار تپش قلب همراه با ضربان قلب سریع -تاکی کاردی- همراه با افتادگی دریچه میترال هستند، مفید باشد.
• سبک زندگی سالم شامل:
o ورزش و تحرک بدنی
o کاهش وزن
o ترک سیگار
o رژیم غذایی سالم
o آرامش داشتن و تکنیکهای کاهش استرس
o اجتناب از کافئین و سایر محرکها